Kiến thức gợi ý khi dạy bài địa lý địa phương QB

16-03-2009

*Mục tiêu của bài học địa lí địa phương là giúp học sinh nắm vững được một số đặc điểm nổi bật về vị trí địa lí,đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên,đặc điểm kinh tế-xã hội,một số ngành kinh tế của tỉnh.Giúp học sinh biết cách thu thập,xử lý các thông tin,viết và trình bày báo cáo về một vấn đề về địa lý Quảng Bình.Từ đó bồi đắp cho học sinh tình yêu về mảnh đất con người Quảng Bình.Từ mục tiêu giáo viên cần gợi ý cho học sinh tìm hiểu về một số vấn đề sau:
I.Đặc điểm vị trí địa lý:
  Quảng Bình là một tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ.Địa hình kéo dài,là nơi hẹp nhất tính từ tây sang đông.
  Đèo ngang là điểm giao nhau giữa Quảng Bình và Hà Tỉnh,phía nam giáp Quảng Trị,phía tây có dãy Trường Sơn hùng vĩ,có đường biên giới giáp nước bạn Lào
  Phía đông giáp biển với đường bờ biển dài 126km,có nhiều cồn cát trắng chạy dọc theo bờ biển
  Toàn tỉnh có 6 huyện,một thành phố.
II.Đặc điểm dân cư -xã hội
  Dân số Quảng Bình: 854.918người(năm2007)
  Mảnh đất Quảng Bình là nơi sinh của nhiều dân tộc anh em:Dân tộc Rục,dân tộc khùa(Minh Hoá);dân tộc Mã Liềng ở (Tuyên hoá);dân tộc Vân Kiều,trong đó dân tộc kinh chiếm đa số.Các dân tộc ít người ở Quảng Bình nhìn chung còn rất lạc hậu.
  Tôn giáo ở Quảng Bình chủ yếu là thiên chúa giáo và một ít dân cư theo đạo phật.Đồng bào công giáo sống đông nhất ở Quảng Trạch,BốTrạch,
Tuyên hoá.
  Quảng Bình là mảnh đất địa linh nhân kiệt,có nhiều địa danh đã đi vào tiềm thức người dân Quảng Bình,là niềm tự hào khi được nhắc đến,đó là 8 địa danh:Sơn,Hà, Cảnh,Thổ,Văn,Võ,Cổ,Kim(bát danh hương).Nơi đây cũng đã sản sinh ra nhiều danh nhân làm rạng danh quê hương như:Lê Trực,Lâm Uý,Mẹ Suốt,đại tướng Võ Nguyên Giáp,Nguyễn Thị Kim Huế...
III.Đặc điểm về lịch sử văn hoá
  Do đặc điểm về vị trí địa lý nên mảnh đất Quảng Bình cũng chứng kiến nhiều thăng trầm của lịch sử dân tộc:Trong thời kỳ Trịnh-Nguyễn phân tranh,sông Gianh là ranh giới chia đôi miền.Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước Quảng Bình là tuyến đầu của hậu phương lớn Miền Bắc,chi viện cho tiền tuyến lớn Miền Nam.Quân và dân Quảng Bình đã anh dũng cùng với nhân dân cả nước đánh Mỹ,là tuyến lửa của cuộc chiến tranh,ngày 17/7/1965 được bác Hồ gửi thư khen''Quảng Bình chiến đấu giỏi,sản xuất giỏi''(Gọi tắt là quê hương ''Hai giỏi'')
Trên quê hương Quảng Bình còn để lại nhiều chứng tích ghi lại những thời kì oai hùng của dân tộc có giá trị về lịch sử,văn hoá:như Quảng Bình Quan,Luỹ Thầy,nhà thờ Tam Toà.Đặc biệt là con đường Hồ Chí Minh huyền thoại với nhiều chứng tích lịch sử:như nghĩa trang Thanh Niên Xung Phong ở Hương Hoá-Tuyên Hoá;Khe tang;Khe ve,Đồi 37;đường 20 quyết thắng,hang tám cô,bến phà Xuân Sơn...
IV.Đặc điểm giao thông và các ngành kinh tế chính
1.Giao thông:
  ở Quảng Bình có tương đối đầy đủ các loại hình giao thông(đường sắt,đường bộ,đường thuỷ,đường không),rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế:-Tuyến đường sắt Bắc Nam,quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh với 2 nhánh Đông và Tây đi dọc theo chiều dài tỉnh,qua hầu hết các vung dân cư và các vùng tiềm năng có thể khai thác:Quốc lộ 12A qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo nối Quảng Bình,Trung Lào và các tỉnh Đông Bắc Thái Lan;tỉnh lộ 20,tỉnh lộ 16 với các nhánh đường Hồ Chí Minh và sang Lào qua các cửa khẩu quốc gia.
  -Hệ thống các cảng biển đặc biệt quan trọng:Cảng Nhật Lệ,cảng Gianh cho tàu đến 5000DWT cập bến.Cảng nước sâu Hòn La được xây dựng giai đoạn I cho tàu 10.000 DWT cập bến,giai đoạn II sẽ xây dựng cho phép tàu đến
 50.000 DWT cập bến
   -Sân bay Đồng Hới cách cảng biển Hòn La 60 km có khả năng khai thác phục vụ kinh tế,du lịch.
  2.Các ngành kinh tế:
Kinh tế Quảng Bình cơ bản vẫn là nông nghiệp,song trong mấy năm trở lại đây đã có sự chuyển dịch cơ cấu tương đối rõ nét.Trong đó đáng chú ý là sự phát triển của ngành du lịch,trong đó có điểm nhấn là di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng,khu du lịch cao cấp Sunsparesort,bãi biển Đá Nhảy,bãi biển Nhật Lệ,khu du lịch nước nóng Suối Bang..v.v.Một số ngành sản xuất mang lại giá trị kinh tế lớn cho tỉnh:Ngành sản xuất vật liệu xây dựng,xi măng Sông Gianh,XN khoáng bang Lệ Thuỷ,XN bia ruợu...
Quảng Bình đã hình thành và phát triển mạnh một số khu công nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao,góp phần khai thác hiệu quả về TNTN,giải quyết về nhu cầu việc làm cho lao động trong tỉnh...Như khu công nghiệp cảng biển Hòn La,khu công nghiệp Tây Bắc Đồng Hới,Khu công nghiệp Bang,Khu công nghiệp Cam Liên...v.v
 * Từ những gợi ý trên giáo viên có thể hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức dựa trên những tư liệu sẵn có ở sách giáo khoa và dể dàng định hướng cho học sinh tham khảo các tư liệu khác ở các sách,báo,hoặc tìm các thông tin ở trên mạng.Địa lí địa phương là một phần rất quan trọng và đặc biệt lại
càng quan trọng khi chúng ta là người dân Quảng Bình.Chính vì vậy việc định hướng cho học sinh nắm được các vấn đề về địa lí Quảng Bình và hiểu sâu về các vấn đề đó là điều cần thiết.




                                                                             GV:Nguyễn Thị Bình