Ð/c: Ba Ð?n - Qu?ng Tr?ch - t?nh Qu?ng Bình. Tel: 052.3514658 Email: contact@thpt-so1quangtrach-quangbinh.edu.vn
Trang chủ Giới thiệu Tin tức Diễn đàn à kiến

Trang chá»§ >> Äịa


Sá»­ dụng kênh truyá»n hình trong dạy há»c địa lý 12
26-10-2013

CẦN CHÚ TRỌNG PHƯƠNG PHÃP SỬ DỤNG KÊNH HÃŒNH TRONG DẠY HỌC ÄỊA Là 12

 

Äể thá»±c hiện tốt mục tiêu cá»§a ná»n giáo dục  bên cạnh việc nắm vững hệ thống kiến thức cá»§a chương trình, ná»™i dung kiến thức và mục tiêu cá»§a từng phân môn thì má»™t yếu tố không kém phần quan trá»ng đó là phương pháp dạy há»c.

Trong quá trình công tác tôi luôn nghiên cứu tìm tòi những phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp vá»›i trình độ cá»§a từng đối tượng há»c sinh để giúp các em nắm vững kiến thức và luôn hứng thú há»c tập môn địa lí cá»§a há»c sinh.Tôi nhận thấy rằng phương pháp sá»­ dụng kênh hình trong dạy há»c địa nói chung và địa lí 12 nói riêng và đưa ra những nguyên tắc chung trong khai thác kênh hình là rất cần thiết.

Phương pháp dạy há»c trá»±c quan có vai trò rất quan trá»ng đối vá»›i việc dạy và há»c địa lý, đặc biệt là đối vá»›i dạy và há»c môn địa lý theo phương pháp đổi má»›i. Bởi vì HS chỉ có thể quan sát được má»™t phần nhá» các đối tượng xung quanh, còn phần lá»›n các đối tượng khác thì không có Ä‘iá»u kiện quan sát trá»±c tiếp.Các phương tiện dạy há»c trá»±c quan vừa là phương tiện để dạy há»c, nhưng nó vừa chứa đựng nguồn tri thức cụ thể cho há»c sinh khai thác. Các phương tiện dạy há»c trá»±c quan được thể hiện thông qua phương pháp dạy há»c trá»±c quan, giúp há»c sinh hiểu bài nhanh chóng và nhá»› lâu hÆ¡n, đặc biệt nó gây hứng thú há»c tập, kích thích trí tò mò, khả năng sáng tạo cá»§a há»c sinh, làm cho giá» há»c thêm sinh động.

Trong chương trình sách giáo khoa địa lí lớp 12, hệ thống kiến thức địa lí tàng trữ ở kênh hình bao gồm:

+ Các loại hình bản đồ: bản đồ treo tưá»ng, bản đồ trong sách giáo khoa, bản đồ trong át lát, bản đồ câm

+ Các loại tranh ảnh, hình vẽ và bảng biểu

+ Các loại phim ảnh, video clip, phim hình chiếu...

Äối vá»›i chương trình địa lí 12, giáo viên phải tổ chức há»c tập, phân tích, tổng hợp và xá»­  lí thông tin, tạo Ä‘iá»u kiện cho HS trong quá trình há»c tập vừa tiếp nhận được kiến thức vừa rèn luyện các kỹ năng và nắm được phương pháp há»c tập tạo Ä‘iá»u kiện tá»± khám phá, tá»± phát hiện, tá»± tìm đến vá»›i kiến thức má»›i, phát huy tính tích cá»±c, độc lập cá»§a há»c sinh.

Những tranh ảnh, hình vẽ trong sách giáo khoa không đơn thuần chỉ là minh há»a cho bài giảng mà chúng còn gắn bó hữu cÆ¡ vá»›i bài há»c là má»™t phần không thể thiếu được trong ná»™i dung bài há»c.

Chúng ta cần nhìn thẳng vào vấn Ä‘á»: Hầu hết các GV có sá»­ dụng tranh ảnh trong SGK nhưng chưa thưá»ng xuyên, sá»­ dụng còn qua loa, nên vai trò và chức năng cá»§a đồ dùng trá»±c quan nói chung và tranh ảnh nói riêng, bị hạn chế rất nhiá»u mà trong khi đó chương trình địa lí má»›i đã biên soạn lại ná»™i dung và bổ sung thêm các kênh hình. Vì những lý do trên nên kết quả dạy - há»c theo phương pháp má»›i vẫn chưa cao.

Vá» phía há»c sinh, do quan niệm đây là bá»™ môn phụ nên HS chưa đầu tư thá»i gian thích đáng cho việc há»c tập bá»™ môn. Phần vì kiến thức Äịa lý khá trìu tượng, nhiá»u mối quan hệ tá»± nhiên - xã há»™i rất phức tạp, bản chất là má»™t môn há»c rất khô khan nên há»c sinh ít thích há»c.

Hiện nay việc sá»­ dụng PTTQ thưá»ng có hai hình thức:

-GV dùng các PTTQ để vừa giảng, hướng dẫn HS tìm ra kiến thức và vừa minh hoạ những kiến thức địa lí để HS dễ lĩnh hội kiến thức, qua việc tri giác trực tiếp đối tượng quan sát.

-GV dùng câu há»i hướng dẫn há»c sinh quan sát các phương tiện trá»±c quan và yêu cầu giải thích những kiến thức trong bài hoặc làm sáng tá» những mối liên hệ giữa các sá»± vật và hiện tượng địa lí.

Phương pháp sá»­ dụng kênh hình trong việc dạy há»c địa lí.

·                                Những nguyên tắc bắt buá»™c

Äể khai thác triệt để “công lá»±c†cá»§a kênh hình, giáo viên phải nắm được má»™t số nguyên tắc có tính bắt buá»™c sau:

Nguyên tắc sá»­ dụng đúng lúc: Sá»± xuất hiện đúng lúc làm tăng thêm thế mạnh cá»§a kênh hình, nhất là trong sá»± háo hức chỠđợi cá»§a HS. Yếu tố bất ngá» khi kênh hình xuất hiện càng kích thích tính hấp dẫn và hứng thú từ ngưá»i xem. Nếu cho các em xem trước thì dá»… nhàm chán và phân tán sá»± chú ý cá»§a cả lá»›p. Nguyên tắc sá»­ dụng đúng chá»—: Tìm vị trí để giá»›i thiệu phương tiện trá»±c quan má»™t cách hợp lý nhất. Có như vậy HS má»›i huy động được nhiá»u giác quan nhất, dù ngồi ở má»i vị trí trong lá»›p ai cÅ©ng có thể tiếp xúc phương tiện má»™t cách rõ ràng và đồng Ä‘á»u. Nguyên tắc sá»­ dụng đủ cưá»ng độ: Chúng ta cần nhá»›, hiệu quả cá»§a kênh hình sẽ giảm sút nếu kéo dài việc sá»­ dụng má»™t loại phương tiện hoặc hình ảnh cứ lặp Ä‘i lặp lại má»™t cách đơn Ä‘iệu.

·                                Phương pháp tổ chức cho HS khai thác kênh hình

Khai thác kiến thức trên bản đồ: do tri thức bản đồ sẽ giúp HS giải mã các ký hiệu và biết xác lập các mối quan hệ giữa chúng nên các em phải có kiến thức và kỹ năng vá» bản đồ. Giáo viên phải hướng dẫn các em Ä‘á»c bản đồ theo các bước cá»§a kỹ năng bản đồ. Sau đó các em phải đối chiếu vá»›i Atlat và bản đồ giáo khoa treo tưá»ng để quan sát phân tích và rút ra nhận xét vá» các đối tượng, sá»± vật và hiện tượng địa lý sâu sắc hÆ¡n.

Khai thác kiến thức từ tranh ảnh địa lý: tranh ảnh có nhiệm vụ manh nha những biểu hiện cụ thể vá» kiến thức địa lý cho HS. Trong đó tranh ảnh treo tưá»ng và các tranh ảnh trong SGK có ý nghÄ©a quan trá»ng hÆ¡n cả.

Khai thác kiến thức từ các biểu đồ: sá»­ dụng bản đồ trong giảng dạy môn địa lý bậc THPT diá»…n ra dưới nhiá»u hình thức khác nhau như quan sát, phân tích, so sánh để từ đó rút ra nhận xét rồi chuyển sang bảng số liệu thống kê… Dù dưới hình thức nào cÅ©ng phải giúp các em thành thục kỹ năng sá»­ dụng biểu đồ từ đó rút tỉa được kiến thức chứa đựng trong đó.

•  Giải pháp khắc phục: 

- Ngưá»i giáo viên phải biết linh hoạt vận dụng má»i biện pháp, má»i khả năng có thể để xây dá»±ng kế hoạch hoạt động cho mình, tá»± thiết kế những đồ dùng đơn giản. Sưu tầm tranh ảnh minh há»a, cung cấp thông tin cho há»c sinh hoặc vẽ những sÆ¡ đồ, hình vẽ trong sách giáo khoa phóng to để sá»­ dụng. Như vậy việc chuẩn bị cá»§a giáo viên ở nhà là rất quan trá»ng, giáo viên phải nghiên cứu thật kỹ ná»™i dung bài dạy để sáng tạo cho mình những đồ dùng trá»±c quan phù hợp sinh động nhất.

- Äối vá»›i những đồ dùng trá»±c quan đã có sẵn chúng ta cần khai thác triệt để lượng kiến thức cho phép trong đồ dùng trá»±c quan đó phát huy vai trò cá»§a đồ dùng trá»±c quan, cá»§a kênh hình và kênh chữ trong má»™t bài há»c, chú trá»ng vào chất lượng dạy và há»c, lá»±a chá»n phương pháp phù hợp cần kết hợp giữa khai thác, kiểm tra và rèn luyện kỹ năng cho há»c sinh.

- Có thể thấy giáo án Ä‘iện tá»­ là má»™t phương tiện dạy há»c rất cần thiết đối vá»›i bá»™ môn này vì nó sá»­ dụng triệt để kênh hình, kênh chữ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh… nhằm phục vụ cho giáo viên lẫn HS.

- Giáo viên phải chuẩn bị các câu há»i phát hiện để gợi ý cho há»c sinh nhìn và quan sát trên kênh hình có sẵn trong SGK để trả lá»i.

- Có thể phân tích kênh hình trước rối quy nạp lại kiến thức hoặc nêu và phát hiện kiến thức, tranh ảnh có tính chất dẫn kiến thức.

- Trong quá trình sá»­ dụng kênh hình giáo viên nên dùng phương pháp đàm thoại để hướng dẫn há»c sinh quan sát, tập trung chú ý những chi tiết quan trá»ng.

- Khi tranh ảnh không nêu rõ được đặc Ä‘iểm, chi tiết cá»§a đối tượng thì giáo viên phải kết hợp vá»›i việc bổ sung các hình vẽ trên bảng hoặc các vật mẫu.          

- Giáo viên nên yêu cầu há»c sinh sưu tầm những tranh ảnh từ các tạp chí, báo trong các trang WEB theo các chá»§ đỠkhác nhau.

Tóm lại, sá»­ dụng kênh hình theo hướng phát triển tính tích cá»±c há»c tập cá»§a há»c sinh là má»™t khâu quan trá»ng nhằm nâng cao chất lượng dạy há»c bá»™ môn Äịa lí.Äặc biệt, khi giảng dạy địa lí 12 cần đặc biệt chú trá»ng đến phương pháp này.

  GV. Phạm Thị Thanh Hoa

Tổ : Äịa Lí

Xem bài khác
  • Kinh nghiệm trong dạy kỹ năng sống cho há»c sinh qua bá»™ môn địa lý 11        (21-10-2013)
  • Câu chuyện nhá» cá»§a tôi        (23-11-2012)
  • Má»™t vài suy nghÄ© vá» công tác chá»§ nhiệm lá»›p        (02-11-2012)
  • Phong trào thi Ä‘ua dạy tốt - há»c tốt        (26-10-2012)
  • Các bài má»›i đăng
  • Lòng đất nước ta        (23-11-2014)
  • Tích hợp kiến thức địa lý Quảng Bình vào bài giảng lá»›p 10        (05-11-2014)
  • Rèn luyện kỹ năng sá»­ dụng Atlat cho há»c sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy há»c bá»™ môn Äịa lý tại trưá»ng THPT        (25-03-2014)
  • Các biện pháp để tăng cưá»ng liên hệ thá»±c tế trong dạy há»c địa lý THPT đạt hiệu quả        (19-12-2013)
  • Bão nhiệt đới        (14-11-2013)
  • Sá»­ dụng kênh truyá»n hình trong dạy há»c địa lý 12        (26-10-2013)
  • Kinh nghiệm trong dạy kỹ năng sống cho há»c sinh qua bá»™ môn địa lý 11        (21-10-2013)
  • Câu chuyện nhá» cá»§a tôi        (23-11-2012)
  • Má»™t vài suy nghÄ© vá» công tác chá»§ nhiệm lá»›p        (02-11-2012)
  • Phong trào thi Ä‘ua dạy tốt - há»c tốt        (26-10-2012)