Từ năm học
2008-2009, cả nước thay sách giáo khoa (SGK) mới cho khối lớp 12. SGK mới đưa
ra nhiều bài tập ứng dụng hơn, thực hành nhiều hơn. Tuy nhiên ở chương trình
sinh học, SGK mới cũng còn nhiều vấn đề cần phải điều chỉnh cho phù hợp, thống
nhất về nội dung. Sự không thống nhất giữa SGK, sách giáo viên (SGV), sách tham
khảo (STK) đã gây không ít khó khăn cho GV và HS.
I. Kiến thức cơ bản:
- Mục biến động
theo chu kỳ
SGK-cơ bản, trang 171 có ghi “Cá cơm ở
vùng biển pêru có chu kỳ biến động là 7 năm”.
SGK-nâng cao, trang 225 có ghi “chu kỳ
biến động số lượng của đàn cá cơm ở vùng biển pêru có chu kỳ biến động là
10-12năm”.
- Nhóm tuổi
(SGK-cơ bản, trang 162): Quan sát hình 37.1 và cho biết mức độ đánh bắt cá ở
các quần thể A, B, C
A. Quần thể bị
đánh bắt…
B. Quần thể bị
đánh bắt…
C. Quần thể bị
đánh bắt…
Theo đáp án của SGV, trang 164 là:
A. Quần thể bị
đánh bắt ít
B. Quần
thể bị đánh bắt vừa
C. Quần thể bị
đánh bắt quá mức
Điều này mâu thuẫn với nội dung đã trình
bày trong SGK: “Ví dụ, khi đánh cá, nếu nhiều mẻ lưới đều có tỉ lệ cá lớn chiếm
ưu thế, cá bé rất ít thì có nghĩa là nghề cá chưa khai thác hết tiềm năng cho
phép. Ngược lại, nếu mẻ lưới chủ yếu có cá con, cá lớn rất ít thì có nghĩa nghề
cá đã rơi vào tình trạng khai thác quá mức. Khi đó, nếu tiếp tục đánh bắt với
mức độ lớn, quần thể cá sẽ bị suy kiệt”.
II. Nhiều câu hỏi trắc nghiệm có nhiều đáp án đúng, chọn đáp án
nào?
1. Câu nào trong số các câu dưới
đây nói về chọn lọc tự nhiên (CLTN) đúng với quan niệm của Đacuyn? (SGK sinh học
12-cơ bản, trang 112).
A.CLTN thực chất là sự phân hóa về khả
năng sống sót của các cá thể.
B.CLTN thực chất là sự phân hóa về khả
năng sinh sản của các kiểu gen.
C.CLTN thực chất là sự phân hóa về mức
độ thành đạt sinh sản của các cá thể có các kiểu gen khác nhau.
D. Cả A, B và C.
Câu này đã có 2 đáp án là:
+ Đáp án C (SGV-cơ bản trang 106).
+ Đáp án A (Sách hướng dẫn ôn tập thi
tốt nghiệp THpT năm học 2008-2009 môn sinh-NXBGD, câu 4, trang 77).
2. Hãy chọn phương án trả lời
đúng nhất.Từ quần thể cây 2n, người ta tạo ra được quần thể
cây 4n. Quần thể cây 4n có thể xem là loài mới vì: (SGK sinh học
12-cơ bản, trang 132).
A. Quần thể cây 4n có sự khác biệt với
quần thể cây 2n về số lượng nst.
B. Quần thể cây 4n không thể giao phấn
được với các cây của quần thể cây 2n.
C. Quần thể cây 4n giao phấn với các cây
của quần thể cây 2n cho ra cây 3n bất thụ.
D. Quần thể cây 4n có các đặc điểm hình
thái như kích thước các cơ quan sinh dưỡng lớn hơn hẳn các cây của quần thể 3n.
Câu này đã có 2 đáp án là:
+ Đáp án C (SGV-cơ bản trang 124).
+ Đáp án A(Sách hướng dẫn ôn tập thi tốt
nghiệp THpT năm học 2008-2009, môn sinh-NXBGD, câu 20, trang 81).
+ Một số sách khác lại chọn đáp án B.
3. Hãy chọn phương án trả lời
đúng. (SGK sinh học 12-cơ bản, trang 194).
Quan sát một tháp sinh khối, chúng ta có
thể biết được những thông tin nào sau đây:
A. Các loài trong chuỗi thức ăn và lưới
thức ăn.
B. Năng suất sinh vật ở mỗi bậc dinh
dưỡng.
C. Mức độ dinh dưỡng ở từng bậc và toàn
bộ quần xã.
D. Quan hệ giữa các loài trong quần xã.
Câu này đã có 2 đáp án là:
+ Đáp án C (SGV-cơ bản, trang 206).
+ Đáp án B(Sách hướng dẫn ôn tập thi tốt
nghiệp THpT năm học 2008-2009, môn sinh-nxbgd, câu 12, trang 120).
4. Hai loài sinh vật sống ở các
khu vực địa lí khác xa nhau (hai châu lục khác nhau) có nhiều đặc điểm giống
nhau. Cách giải thích nào dưới đây về sự giống nhau giữa hai loài là hợp lý hơn
cả? (SGK sinh học 12-cơ bản, trang 107).
A. Hai châu lục này trong quá khứ đã có
lúc gắn liền nhau.
B. Điều kiện môi trường ở hai khu vực
giống nhau nên phát sinh đột biến giống nhau.
C. Điều kiện môi trường ở hai khu vực
giống nhau nên CLTN chọn lọc các đặc điểm thích nghi giống nhau.
D. Cả B và C.
Câu này đã có 2 đáp án là:
+ Đáp án C (SGK-cơ bản, trang 102).
+ Đáp án A (Sách hướng dẫn ôn tập thi
tốt nghiệp THpT năm học 2008-2009, môn sinh-NXBGD, câu 3 trang 77).
Những thông tin
trên, chọn lựa nào là đúng nhất cho tới nay chưa có tác giả nào lên tiếng, vậy
HS sẽ theo ai? Vẫn còn rất nhiều vấn đề liên quan đến SGK, STK. Trong phạm vi
bài viết tôi chỉ xin nêu một số vấn đề cơ bản nhất.