Năm nhiệm vụ trọng tâm ...

17-03-2009

Năm học 2008 - 2009: Tập trung thực hiện 5 nhiệm vụ

trọng tâm và 3 chương trình quốc gia

Ngày 31.7, tại Hải Phòng, Bộ GD&ĐT đã tổ chức lễ tổng kết năm học 2007-2008 và bàn phương hướng nhiệm vụ trọng tâm cho năm học 2008-2009. Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng, Chủ nhiệm ủy ban Dân tộc Giàng Seo Phử, các Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, nhiều Phó Chủ tịch và lãnh đạo các Sở GD&ĐT của 64 tỉnh, thành trên cả nước… đã dự Hội nghị này.

5 kết quả nổi bật năm học 2007-2008

Báo cáo tổng kết năm học 2007-2008 do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển đọc tại Hội nghị đã chỉ ra 5 kết quả nổi bật năm học vừa qua.

Thứ nhất, năm học 2007-2008, công tác chỉ đạo của Bộ đã tập trung vào những nội dung vừa mang tính dài hạn, vừa giải quyết những vấn đề cụ thể nổi lên trong năm học, như: Xây dựng Chiến lược phát triển GD giai đoạn 2008-2020; Xây dựng đề án đổi mới cơ chế tài chính của ngành; Tổng kết 42 năm trường chuyên và tổng kết GD dân tộc; Giải quyết tình trạng HS ngồi sai lớp, HS yếu kém; Tổ chức đánh giá chương trình, SGK phổ thông trên phạm vi cả nước và triển khai các biện pháp để giảm tải và nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo; Tổ chức đánh giá CT-SGK phổ thông trên phạm vi cả nước và triển khai các biện pháp để giảm tải và nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo; Nâng cao chất lượng đội ngũ GV; Tổ chức nghiêm túc kỳ thi tốt nghiệp THPT và bổ túc THPT năm 2008; chỉ đạo xử lý SGK trong điều kiện chi phí đầu vào tăng; Duy trì giao ban vùng định kỳ có chất lượng, xử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh.

Thứ hai, cuộc vận động “Hai không” với nội dung đã đi vào các hoạt động thực tiễn của toàn ngành, làm chuyển biến nhận thức, hành động của các cấp quản lý GD, các nhà trường, HS và cha mẹ HS. Việc giảng dạy và học tập thực chất đã đi dần vào nề nếp, HS chăm học hơn. Việc giúp đỡ HS học lực yếu kém đã được các cơ quan quản lý chỉ đạo chặt chẽ, các trường triển khai quyết liệt và thu được kết quả tương đối tốt, góp phần nâng cao kết quả các kỳ thi. Lãnh đạo Bộ và các vụ đã thường xuyên đi sâu đi sát nắm bắt tình hình cụ thể, những khó khăn, vướng mắc của các vùng trên toàn quốc; phối hợp với các ban ngành đoàn thể, UBND và chính quyền địa phương các cấp đề ra các giải pháp tích cực phục vụ phát triển GD của địa phương.

Thứ ba, cơ sở vật chất GD đã tiếp tục được cải thiện, nhất là ở các vùng khó khăn. Các nguồn lực từ ngân sách nhà nước, từ hợp tác quốc tế và từ xã hội đã được kết hợp để đẩy mạnh việc kiên cố hóa trường, lớp học.

Thứ tư, thông qua 3 cuộc vận động trong ngành, sự tăng cường đầu tư, quan tâm chỉ đạo của Đảng và chính quyền các cấp, sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể và quan tâm của gia đình, sự nỗ lực của HS, về tổng thể, sự giảm sút chất lượng GD đã được chặn đứng, chất lượng GD đã được nâng cao hơn, tạo tiền đề cho việc phát triển nhanh hơn trong các năm sau.

Thứ năm, năm học 2007-2008 đã tạo ra được những tiền đề mới cho phát triển GD ở giai đoạn sau như: Đã hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của Bộ GD&ĐT; chức năng, nhiệm vụ của sở GD&ĐT hợp lý hơn; việc đánh giá hiệu trưởng qua GV đã được thực hiện; chiến lược phát triển GD giai đoạn 2008-2020 đã cơ bản được hoàn thiện; phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực đã được khởi động”.

6 hạn chế, yếu kém

Báo cáo tổng kết năm học của Bộ GD&ĐT cũng đã thẳng thắn chỉ ra những mặt còn hạn chế, yếu kém của ngành trong năm học vừa qua, đó là: Chất lượng GD còn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước, đặc biệt ở các vùng điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn, HS yếu kém còn chiếm tỷ lệ khá cao, việc huy động HS ra lớp và duy trì tỷ lệ đi học chuyên cần gặp nhiều khó khăn;

Công tác phổ cập GD tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập GD THCS ở các tỉnh miền núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng có hoàn cảnh kinh tế- xã hội khó khăn còn chậm, kết quả đạt được chưa thực sự vững chắc. Dự kiến đến năm 2010, có thể có một số tỉnh vẫn chưa đạt được mục tiêu này. Công tác xóa mù chữ chưa được quan tâm đúng mức.

Kết quả về đổi mới phương pháp dạy học vẫn còn hạn chế, sự chỉ đạo của Bộ và các tỉnh còn thiếu cụ thể, quyết liệt, mỗi bộ phận nhỏ cán bộ quản lý và GV chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới GD. Cá biệt có những trường hợp vi phạm đạo đức nhà giáo gây bức xúc xã hội.

Cơ sở vật chất kỹ thuật nhà trường ở nhiều địa phương vẫn còn thiếu thốn và lạc hậu: thiếu đất, trường, lớp; trường học vẫn chưa đảm bảo vệ sinh môi trường, thiếu nhà vệ sinh, nước sạch, hệ thống thư viện còn nghèo nàn; thiết bị dạy học thiếu và hiệu quả sử dụng kém.

Công tác soạn thảo và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật còn rất chậm, không theo kịp yêu cầu của thực tiễn phát triển GD trong nước và yêu cầu hội nhập với GD quốc tế. Công tác thống kê số liệu về GD không kịp thời, thiếu chính xác. Một số địa phương chưa chủ động, tích cực trong việc tham mưu về đầu tư và kế hoạch dài hạn phát triển GD với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu, thừa GV ở các cấp học đã kéo dài nhiều năm nhưng Bộ chưa chỉ đạo giải quyết có hiệu quả.

Những nhiệm vụ trọng tâm của năm học tới

Kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã phân tích nhấn mạnh 5 bài học kinh nghiệm mà ngành đã rút ra sau năm học vừa qua đồng thời cũng nhấn mạnh 2 chủ đề của năm học sắp tới, đó là Năm học ứng dụng công nghệ thông tin và Đổi mới cơ chế quản lý tài chính trong GD.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng- Bộ trưởng đã chỉ rõ 5 nhiệm vụ trọng tâm mà ngành GD&ĐT sẽ triển khai thực hiện trong năm học 2008-2009 sắp tới.

Đó là, tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Hai không” với 4 nội dung: Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích, nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc cho HS không đạt chuẩn lên lớp (HS ngồi sai lớp) sát với thực tiễn, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương, đơn vị, khắc phục cơ bản việc HS bỏ học học, cho HS không đạt tiêu chuẩn lên lớp và các tiêu cực trong thi, kiểm tra. Tại các tỉnh, các trường có kết quả thi tốt nghiệp THPT vừa qua cao hơn rất nhiều so với kỳ thi 2007, lãnh đạo sở và các phòng ban, lãnh đạo trường và các thầy cô cần thảo luận, khẳng định các giải pháp nào trong quản lý và dạy học đã đem đến kết quả đó, đồng thời kiên quyết chấn chỉnh các hội đồng thi đã làm sai quy chế để xảy ra việc quay cóp trong thi, nâng điểm trong khi chấm, tiếp tục chay theo bệnh thành tích. Bộ GD&ĐT đã và sẽ chấm thẩm định bài thi tốt nghiệp THPT năm 2008 của các tỉnh và thông báo kết quả cho lãnh đạo tỉnh và các sở GD&ĐT, yêu cầu chấn chỉnh nếu cần thiết.

Triển khai sâu rộng trong các trường mầm non, phổ thông phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực” nhằm tạo điều kiện cho HS đến trường học tập trong không khí vui tươi, lành mạnh, được khuyến khích sáng tạo, rèn luyện sức khỏe, được tổ chức các hoạt động vui chơi tích cực, chơi các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi, góp phần phát huy, bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương.

Phó Thủ tướng- Bộ trưởng cũng yêu cầu các cấp quản lý GD thành lập ban chỉ đạo để xây dựng kế hoạch chi tiết, tổ chức triển khai và đánh giá kết quả, nhân rộng điển hình trong từng năm học. Riêng năm học 2008-2009, mỗi tỉnh, thành phố đều xây dựng được ít nhất 1 trường ở mỗi cấp học đạt tiêu chuẩn “Trường học thân thiện, HS tích cực”. Trong đó tập trung giải quyết 3 vấn đề: Mỗi nhà trường đều có nhà vệ sinh và tổ chức HS làm vệ sinh sạch sẽ, thường xuyên; mỗi trường phổ thông đều nhận chăm sóc một di tích văn hóa, lịch sử , cách mạng; lựa chọn và đưa trò chơi dân gian hoặc hoạt động vui chơi tích cực khác vào trường học.

Nhiệm vụ trọng tâm thứ 2 đặt ra trong năm học tới là tiếp tục thực hiện phổ cập GD, đổi mới nội dung, phương pháp GD; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ đổi mới phương pháp dạy và học. Theo đó, các địa phương vùng khó cần tăng cường đầu tư kinh phí, huy động tối đa số trẻ trong độ tuổi đi học, vận động HS bỏ học đi học trở lại, phụ đạo HS yếu, tăng cường đội ngũ GV, mở rộng các hình thức tổ chức dạy học theo chương trình GD thường xuyên, đưa lớp học về các cụm dân cư…

Việc nâng cao chất lượng GD ở tất cả các cấp học cũng được đặt ra hết sức cụ thể. Riêng đối với GD phổ thông, Bộ GD&ĐT đặt mục tiêu “mỗi trường học là một đơn vị cơ sở tổ chức, động viên các thầy cô đổi mới phương pháp dạy học”. Theo Phó Thủ tướng- Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, năm học tới sẽ triển khai dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng phù hợp với từng đối tượng HS; đối với các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Đạo đức, Giáo dục công dân sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá theo hướng khuyến khích tinh thần tự học và ý thức sáng tạo của HS, giảm yêu cầu học thuộc lòng, nhớ nhiều sự kiện, không làm bài theo mẫu; tổ chức dạy học các môn Mỹ thuật, Âm nhạc, Thủ công, Kỹ thuật, Thể dục, Giáo dục công dân, Công nghệ và các hoạt động ngoài giờ lên lớp phù hợp với thực tế địa phương và điều kiện nhà trường; Coi trọng việc thực hành vận dụng, tổ chức hình thức dạy học linh hoạt theo hướng tích hợp…

Triển khai thực hiện các giải pháp nhằm giảm tỷ lệ HS yếu kém, khắc phục tình trạng HS bỏ học. Đối với HS dân tộc thiểu số, đặc biệt là HS lớp 1, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ, các địa phương, nhà trường lựa chọn phương án thích hợp để chuẩn bị và tăng cường tiếng Việt cho HS, rút kinh nghiệm qua mỗi năm học.

Việc nâng cao năng lực của hệ thống quản lý GD, đổi mới quản lý tài chính, huy động các nguồn lực phát triển GD, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý GD là nhiệm vụ trong tâm thứ ba mà ngành GD&ĐT sẽ thực hiện trong năm học tới. Đối với việc đổi mới quản lý tài chính, sẽ thực hiện 3 công khai trong các cơ sở GD công lập và ngoài công lập để người học và xã hội giám sát, đánh giá, đó là: Công khai chất lượng đào tạo, công khai các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên; Công cai thu, chi tài chính. Bên cạnh đó sẽ có “4 kiểm tra”: kiểm tra việc phân bổ và sử dụng ngân sách GD&ĐT; Kiểm tra việc thu và sử dụng học phí trong các nhà trường; Kiểm tra việc sử dụng các khoản đóng góp tự nguyện của người dân và các tổ chức cho nhà trường; Kiểm tra việc thực hiện chương trình kiên cố hóa trường, lớp học và xây dựng nhà công vụ cho GV.

Nhiệm vụ trọng tâm thứ tư là phát triển mạng lưới trường lớp, củng cố và tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị GD. Hoàn thành chỉ tiêu chương trình kiên cố hóa phòng học và xây nhà công vụ GV; phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin. Trước 31/10/2008, hoàn thành cơ bản việc triển khai kết nối internet băng thông rộng tới tất cả các sở với Bộ và hoàn thành việc thiết lập hệ thống email miễn phí theo tên miền riêng của cơ sở GD&ĐT…

Chăm lo và đầu tư cho phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý GD là nhiệm vụ trọng tâm thứ năm mà ngành GD&ĐT hướng tới với những “đầu việc” cụ thể. Trong đó có việc ban hành quy định về tiêu chuẩn hiệu trưởng các cấp học. Song song với đó là việc xây dựng chương trình chuẩn bồi dưỡng về quản lý GD cho các hiệu trưởng các cấp học. Phó Thủ tướng- Bộ trưởng cho biết: Từ năm 2009 sẽ tiến hành chương trình bồi dưỡng hiệu trưởng trong vòng 3 năm với khoảng 30.000 người. Riêng năm học 2008-2009 dự kiến sẽ có khoảng 15.000 hiệu trưởng trường phổ thông được bồi dưỡng về quản lý giáo dục.

3 chương trình cấp quốc gia:

1. Phổ cập một năm mẫu giáo 5 tuổi giai đoạn 2009-2015:

Xây dựng và trình Chính phủ Đề án phổ cập 1 năm mẫu giáo 5 tuổi giai đoạn 2009-2015 nhằm tạo điều kiện cho trẻ 5 tuổi tiếp cận với GD có chất lượng trong các loại hình trường; chuẩn bị tiếng Việt, nhất là đối với trẻ em vùng khó khăn, vùng dân tộc trước khi vào lớp 1. Đảm bảo trẻ em 5 tuổi ở những vùng khói khăn, vùng dân tộc được đi học tại các trường mẫu giáo công lập, ở các vùng còn lại tăng cường huy động trẻ từ 5 tuổi được học trong các loại hình trường.

2. Phát triển và hiện đại hóa hệ thống trường THPT chuyên:

Lên quy hoạch nâng cấp trường chuyên, đảm bảo cơ sở vật chất tối thiểu (về quỹ đất, về phòng học, phòng thí nghiệm, máy tính và các dữ liệu tài nguyên khai thác); xây dựng đội ngũ cán bộ quản lí và GV dạy chuyên; xây dựng chương trình khung, chuẩn kiến thức cho trường chuyên; đảm bảo chế độ chính sách cho cán bộ, GV và HS trường chuyên.

3. Củng cố và phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú và nội trú dân nuôi theo quy hoạch tạo nguồn đào tạo của cán bộ các địa phương; tổ chức dạy học và các hoạt động phù hợp với trường PTDTNT và trường phổ thông có nội trú dân nuôi. Xây dựng tiêu chí, định mức hỗ trợ cơ sở vật chất, GV và HS từ ngân sách và các nguồn ngoài ngân sách.

•                                                                                 (Tran.dinh1 lấy nguồn từ : Giáo dục và Thời đại)